Villa Hadrianus: Tempelterrassen, Tholos en Theater

Na dit bijzondere eiland lopen we naar het noorden en we zien dan eerst aan onze rechterhand de tempelterrassen. Deze terrassen zijn waarschijnlijk de vestibule geweest van een groot huis. Van hieruit had je een prachtig uitzicht over de gehele vallei met zijn vele tuinen, fonteinen, waterpartijen, bomen en gebouwen.

Als we verder doorlopen naar de uitgang en afbuigen naar het oosten zien we een kleine rond tempel: de tholos van Venus. Dit gebouwtje is in tegenstelling tot alle andere bouwwerken in de Villa van Hadrianus wel een kopie van een Griekse tempel op het eiland Knidos die gewijd was aan de godin Aphrodite. Vier zuilen met een entablement zijn nu nog te zien.

Tholos van Venus en Praxiteles ‘Venus van Knosos’ groot    Hoofdgestel    Maquette

In het midden zijn de resten van een hok te zien dat waarschijnlijk voor godsdienstige rituelen gebruikt is. Bij de opgravingen zijn de resten van een Romeinse kopie van een beeld gevonden dat jullie nog in het Vaticaanmuseum (Cortile Ottagono) gezien hebben: de Venus van Knidos van de Griekse beeldhouwer Praxiteles.

Praxiteles ‘Venus van Knossos’

“Eén antiek standbeeld wordt in het bijzonder met de Villa [Hadrianus] geassocieerd – het naakte, geïdealiseerde beeld van Hadrianus’ geliefde Antinoüs, de Griekse homoseksuele pin-up ten voeten uit, wiens aantrekkelijke lichaam en pruilende Elvis-lippen overal in het rijk te zien waren nadat hij in 130 n. Chr. in de Nijl was verdronken.
De inhoud van de Villa [Hadrianus] geeft blijk van een op imitatie gebaseerde cultuur waarin het ene na het andere voorbeeld uit de Grootste Hits der Antieke Beeldhouwkunst op keizerlijk bevel door ambachtslieden werd vervaardigd, wier enige opdracht was een cultureel droomlandschap te creëren; een wonderlijk Griekenland in Rome (of net daarbuiten) herbouwd. Het idee van vernieuwing, dat ten grondslag ligt aan onze bewondering van moderne kunst, bestond in de klassieke tijd nog niet, en zou zijn beschouwd als een halfgare ontsporing, niet als bewijs van uitmuntendheid. Een van de gevolgen is geweest dat Romeinse kopieën of (relatief) vrije varianten van Griekse beelden bijna het enige zijn wat we overhebben van de oorspronkelijke Griekse kunst; met uitzondering van enkele onmiskenbaar Griekse meesterwerken, bijvoorbeeld de marmeren beelden van het Parthenon, is de Griekse beeldhouwkunst nu grotendeels Romeins. En omdat er zoveel ‘Griekse’ meesterwerken overal door Grieken in Rome voor Romeinse klanten werden gemaakt, of door Romeinen in Rome, of in Rome werd afgemaakt door plaatselijke ambachtslieden nadat het originele blok in Griekenland al ruwweg was uitgehakt, is het probleem om met absolute zekerheid iets te zeggen over de oorsprong en aard van klassieke kunstobjecten vrijwel onoplosbaar. Maar één ding is vrijwel zeker. De kwaliteit van de Romeinse sculptuur kan die van het antieke Athene niet evenaren. Phidias had veel Romeinse imitatoren, maar er was geen Romeinse Phidias.” Robert Hughes, ‘De zeven levens van ROME Een cultuurgeschiedenis van de Eeuwige Stad’ Balans 2011 (3e druk 2014) blz. 142

Als we verder lopen zien we nog een theater. Ook dit gebouw is vrij klein met een diameter van 36 meter, er is weinig meer van bewaard gebleven.

Maquette Griekse theater   Overblijfselen  Video reconstructie theater

Meer over het theater Klik hier bij Digital Hadrian’s Villa Project

Waarschijnlijk, maar dat heeft wel met de tijd te maken, gaan we nog een kijkje nemen in het naburige stadje: Tivoli. Helaas is op maandag de Villa d’Este gesloten zodat we deze beroemde villa uit de Renaissance niet kunnen bekijken.

Einde van de tweede dag.
Klik hier voor het begin van de derde dag: Het Forum Romanum