Sint-Pietersbasiliek IV
Net als Urbanus VIII gaf ook Alexander VII Bernini de opdracht om voor hem een graftombe te maken. Alexander heeft het begin van de bouw van de tombe nimmer gezien. Pas in 1672 onder paus Clemens X is aan de tombe begonnen en in 1678 onder Innocentius XI werd het graf ingewijd. Het zijn voornamelijk de assistenten van Bernini geweest die het werk gemaakt hebben. Wel naar een ontwerp van Gianlorenzo en natuurlijk hield hij zoals gewoonlijk toezicht op de uitvoering.
Grafmonument van Alexander VII Alexander VII Beelden Open deur
De liefde De liefde en Alexander VII
De tombe van Alexander VII is in de zuidwesthoek van de basiliek te vinden boven de Porta Santa Marta, waarachter vroeger de sacristie was. Boven de deur is een kleed van gekleurd marmer gebeeldhouwd. Alexander VII is knielend afgebeeld in een pluval en naast hem ligt vrij onopvallend de tiara. Onder het voetstuk zijn vier levensgrote figuren van marmer te zien. Aan de voorzijde: Liefde (met kind) en rechts de Waarheid met haar voet op de aarde (de waarheid regeert over de gehele aarde) en de zonnestralen in haar hand. Achter deze figuren zijn nog twee personificaties te vinden: de Gerechtigheid en Voorzichtigheid.
Eerst wilde de paus de Bescheidenheid en de Waarheid elkaar laten ontmoeten en moesten de Rechtvaardigheid en Vrede elkaar omarmen. Hiervan is toch maar afgezien; vrede en bescheidenheid waren immers niet de twee eigenschappen waar deze paus gezien zijn buitenlandse beleid nou bepaald in had uitgeblonken. Dus werden de personificaties van Bescheidenheid en Vrede vervangen door die van Voorzichtigheid en Liefde.
Tomb Alexander VII Bozzetto Victoria and Albert Museum ‘Mors ad Caelos’
Direct boven de deuren deels verborgen achter de draperieën is Magere Hein te vinden. Het bronzen skelet met vleugels is verguld en de beenderen van zijn hand houden een zandloper omhoog.
De combinatie van de Dood met zijn zandloper precies boven het midden van de deuren verwijst naar een oude en lange traditie waarin deze afbeeldingen symbool staan voor de deur die je uiteindelijk naar binnengaat en definitief achter je dichtslaat. Zo is in de Chigi-kapel de kreet ‘Mors ad Caelos’ oftewel de Dood opent de weg naar de hemel te lezen. De deuren onder de nis suggereren dat deze naar zijn graf leiden.
De Dood met zijn zandloper De zandloper
Guido Ubaldo Abbtini ‘Alexander VII’ 1655-1656
Te midden van de vier deugden bidt Alexander VII dat zijn ziel over de dood mag zegevieren. Paus Alexander VII was geobsedeerd door de dood. Bekend is dat Alexander VII drie dagen nadat hij als paus gekozen was Bernini opdracht gaf om een lijkkist te maken. De paus plaatste deze doodskist als een memento mori in zijn slaapkamer. Daarnaast maakte Gianlorenzo in 1655 nog een marmeren doodskop (onderzijde) voor de paus. Ook at Alexander altijd van borden waarop schedels waren afgebeeld pontiff.
In 1656 sprak Alexander met Gianlorenzo over het ontwerp voor zijn tombe en werd het marmer al besteld. Kardinaal Flavio Chigi (L.F. Voet 17e eeuw) heeft na de dood van Alexander erop toegezien dat de tombe volgens de gemaakte afspraken werd voltooid. In 1672 kreeg Bernini het uiteindelijke bedrag voor de tombe uitbetaald: duizend scudi en in 1678 was de tombe voltooid. (meer informatie op Wikipedia).
Sint-Pieter’s cathedra en het albasten raam met de Heilige Geest
De cathedra of zetel blijkt na archeologisch onderzoek trouwens uit latere tijden te stammen.
Cathedra Petri Tiara Petrus’ zetel De Heilige Geest Apsis
“De inscriptie in de cupola boven het baldakijn is afkomstig uit het Bijbelboek van Matteüs:
TV ES PETRVS ET SVPER HANC PETRAM AEDIFICABO ECCLESIAM MEAM ET TIBI DABO CLAVES REGNI CAELORVM (Gij zijt Petrus, en op deze Rots zal Ik Mijn Kerk bouwen en aan U zal Ik de Sleutels van het Koninkrijk der Hemelen geven)
Dichter bij de top van de cupola is nog een inscriptie aangebracht:
S. PETRI GLORIAE SIXTVS PP. V. A. M. D. XC. PONTIF. V (Ter ere van Sint Petrus; paus Sixtus V, in het jaar 1590 en het vijfde jaar van zijn pontificaat)”. Bron: Wikipedia
We dalen nabij één van de vieringpijlers af naar de ruimtes onder de kerk. Hier lopen we nog langs de reliekschrijn waar de overblijfselen van Petrus in liggen. We zullen langs menige graftombe waar pausen in liggen, komen. Tenslotte verlaten we de kerk en komen bij een loket waar we kaartjes kopen om het dak van de kerk op te gaan.
We beklimmen ook de koepel, maar dan wel tussen de dubbele schalen. De koepel is een ontwerp van Michelangelo. Hij heeft zijn koepel gebaseerd op de beroemde koepel van de kathedraal in Florence die ontworpen is door Brunelleschi.
De koepel binnenzijde Lantaarn
Het houten model van de koepel van de Sint Pieter krijgen jullie te zien op de dag dat jullie het museum van het Vaticaan bezoeken.