Santa Fosca

Santa Maria Assunta en Santa Fosca

foto: David Nicholls

De heilige Fosca

Naast de kathedraal Santa Maria Assunta staat een kleine kerk de Santa Fosca (plattegrond, opstand en dwarsdoorsnede). Dit kerkje is een mausoleum speciaal gebouwd voor de H. Fosca. Een martelares die in 1011 naar het eiland gebracht is, althans haar  botten. Deze kerk is niet alleen een martyrium, maar werd ook voor bepaalde ceremonies gebruikt en natuurlijk voor de aanbidding van de relieken.

foto: Sailko

Santa Fosca     Inzoomen      Narthex      Top

foto’s: François Philipp zoom: Sailko; Narthex: Remi Mathis en top: Alex Proimos

Santa Fosca       Twee kanten      Dwars doorsnede

foto’s: Velvet twee kanten: Brad Hostetler

In de Santa Fosca kwamen niet zoveel gelovigen tegelijk bij elkaar dus een kleine centraalbouw was het meest geschikte bouwtype. Het Romeinse model werd overgenomen waarschijnlijk van de Santo Stefano. Toch zijn in de Santa Fosca ook byzantijnse invloeden te zien zoals de Galla Placidia in Ravenna die net als deze kerk een Grieks kruis heeft als plattegrond. Een ronde koepel bekroont de kerk.

Santa Fosca koepel      Houten koepel

foto’s: José Luiz Bernardes Ribeiro en houten koepel: Sailko

Een Grieks kruis met een koepel is één van de belangrijkste kenmerken van de byzantijnse architectuur. De Hagia Sofia uit het begin van de 6e eeuw is hier wel het meest beroemde voorbeeld van. Het Griekse kruis met een koepel werd ook in de Venetiaanse architectuur een dominant thema. Natuurlijk wilden de bouwers van de Santa Fosca ook een koepel, maar de constructie was niet al te stevig. Zo bouwden zij een houten koepel die aan de buitenzijde nog werd verhoogd: een veilige en goedkope oplossing.
De portico rond de Santa Fosca komt uit de 12e eeuw. In de portico wordt het Griekse kruis veranderd in een octagonaal met vijf traveeën aan elke zijde en drie aan de diagonale zijden. De afwisseling van ronde en polygonale zuilen bij de portico is een aardige variatie. Bovendien zijn de bogen aanzienlijk verlengd dit in tegenstelling tot het interieur van de Santa Fosca. De portico heeft duidelijk een verticaal accent zodat het oog naar de bovenliggende bouwdelen wordt geleid. Het geheel lijkt een ingewikkelde massa van verschillende bouwonderdelen met een climax in het midden die toch in perfecte harmonie is. Dit is een kenmerk van 6e eeuwse byzantijnse architectuur die ook in Ravenna te vinden is o.a. bij de San Vitale.

foto: Christine Olson
foto’s detail metselwerk: Robyn Mulgrew en Brad Hostetler

Santa Fosca apsis     Metselwerk     Metselwerk en marmer

We zullen ter plekke om dit kleine kerkje heen lopen. Het exterieur aan de achterzijde, de oostkant, bij de apsis is van eenvoudig baksteen, maar wel rijk gedecoreerd. Het hondentand motief wordt vaak gebruikt in vroegchristelijke veneto-byzantijnse kerken hoewel bijna nooit aan de buitenzijde zoals bij de Santa Fosca. De combinatie rode baksteen en wit marmer komt vaak voor en wordt veelvuldig gebruikt in de Venetiaanse architectuur. De San Marco heeft er aan de buitenzijde in de 11e eeuw ook zo uitgezien, voordat het grootscheepse decoratieprogramma dat eeuwen heeft geduurd begonnen was. De Santa Fosca is een vroeg en belangrijk voorbeeld van de Byzantijnse architectuur in de lagune.

Campanile      Zicht vanuit de lagune

Voor we het eiland verlaten beklimmen we nog de campanile waar je een prachtig uitzicht hebt.

foto’s: José Luiz en Godromil

View of the Campanile on Burano      Inzoomen      Burano luchtfoto

foto’s: Sailko; zoom: Zairon; luchtfoto: Trey Ratcliff

De weg terug van Torcello via het Canal Grande. Het Canal Grande is oorspronkelijk een slingerende rivier geweest die zich een weg baande door de moerassige lagune. Het is van oudsher de belangrijkste verbinding geweest. Nu nog is het een drukte van jewelste.

Canal Grande

Vervolg Venetië dag 1: Canal Grande I