San Marco III
Alfred Bohm ‘Blick in Das Innere Von San Marco’
In de kerk zijn twee preekstoelen te vinden. De preekstoel aan de rechterkant van het koor werd voornamelijk gebruikt om de pas gekozen doge aan het publiek voor te stellen. Tegenwoordig wordt deze preekstoel nog steeds gebruikt door de patriarch van Venetië wanneer hij op speciale gelegenheden het woord voert. De preekstoel aan de linkerkant is buitengewoon zeldzaam vanwege zijn unieke eigenschap van twee verdiepingen, mogelijk als de enige in zijn soort ter wereld. De bovenste verdieping is gereserveerd voor het lezen van passages uit het evangelie, terwijl de onderste verdieping bedoeld is voor het voorlezen van teksten uit het Oude Testament of de Brieven van de apostelen (geparafraseerd). Bron: Luc Verhuyck ‘Venezia Anekdotische reisgids’ Athenaeum-Polak & van Gennep, Amsterdam 2011 blz. 89
Onder het altaar wordt de sarcofaag bewaard waarin de Heilige Marcus ligt. Door een bronzen poort is zijn sarcofaag zichtbaar. Volgens de legende is het lichaam van Marcus verloren gegaan bij de brand van 976, maar verscheen het op wonderbaarlijke wijze weer toen de nieuwe kerk in 1094 werd gewijd. Paolo Veneziano heeft dit wonder in verf vastgelegd.
Het koor van de kerk is gebouwd over een crypte en wordt afgescheiden van de rest van de kerk door een koorhek. In het koor wordt het hoofdaltaar bedekt door een baldakijn dat gedragen wordt door vier gebeeldhouwde albasten zuilen met taferelen uit het Nieuwe Testament.
Pala d’Oro Centrale deel Aartsengel Michael
Irene van Byzantium en edelstenen
“Het altaarstuk is 3 meter breed en 2 meter hoog. Het is gemaakt van goud en zilver, 187 emailplaten en 1.927 edelstenen. Deze omvatten 526 parels, 330 granaten, 320 smaragden, 255 saffieren, 183 amethisten, 175 agaten, 75 robijnen, 34 topazen, 16 carneool en 13 jaspis.” Bron: Wikipedia
“Paolo Veneziano kreeg de opdracht om houten panelen te maken voor een bedekking voor als het altaarstuk niet te zien was. De bedekking bestaat uit twee stukken. De bovenste plank toont de Man van Smarten in het midden, die wordt omringd door de maagd Maria en de heiligen Johannes de Doper, Sint-Joris, Marcus, Petrus en Nicolaas van Myra. De onderste plank toont verhalen over het leven, martelaarschap, begrafenis en de Vertaling van het Lichaam van Sint Marcus. De houten panelen werden alleen tijdens de liturgie opengesteld voor het publiek. In de 15e eeuw werd Veneziano’s buiten-altaarstuk vervangen door een houten paneel dat vandaag de dag nog steeds bestaat.” Bron: Wikipedia Meer lezen over de Pala d’Oro: Manuel Gracia ‘The Pala d’Oro in ST Mark, Venice’ pdf
Volgens het volksgeloof zou er na een langdurige periode van bidden en vasten tijdens de Heilige Mis ter gelegenheid van de inwijding van de nieuwe basiliek op 26 juni 1094 een scherp geluid zijn gehoord uit een pilaar in het rechtertransept. Hierbij werden stukjes steen losgemaakt en werd er een trilling waargenomen. Geleidelijk begon het voor de verbaasde en angstige menigte duidelijk te worden wat er zich afspeelde. In eerste instantie verscheen er een vinger, gevolgd door een hele hand, daarna een volledige arm en uiteindelijk kwam het volledige lichaam van de heilige tevoorschijn uit de pilaar. Zowel de verzamelde gelovigen als de priesters, kanunniken en zelfs de doge zelf waren aanwezig om dit wonderbaarlijke voorval te aanschouwen. Op de binnenkant van de linkerpijler tegenover het Sacramentsaltaar (aan de linkerkant in de rechterzijbeuk, direct achter het altaar van San Giacomo) is een marmeren plaat te vinden die de locatie van dit wonder aangeeft. In eerste instantie werden de overblijfselen in een crypte onder de kerk geplaatst, maar in de negentiende eeuw werden ze verplaatst naar onder het hoofdaltaar (geparafraseerd). Bron: Luc Verhuyck ‘Venezia Anekdotische reisgids’ Athenaeum-Polak & van Gennep, Amsterdam 2011 blz. 83
Kapel van de heilige Isidore De Madonna Nicopeia
Een opmerkelijk stuk is de Madonna Nicopeia, een Byzantijns icoon dat dateert uit de 13e eeuw. Dit icoon stond bekend om zijn beschermende invloed op de Byzantijnen tijdens oorlogen en werd altijd geassocieerd met geluk. Deze kostbare schat werd op een prominente plek in de basiliek geplaatst, gekroond met een baldakijn.
Er zijn geen documenten beschikbaar die de exacte datum en omstandigheden van de aankomst van de icoon “Madonna Nicopeia” in Venetië vermelden. Waarschijnlijk is het een van de vele heilige afbeeldingen die tijdens het Latijnse rijk uit Constantinopel zijn gehaald. Het werd vervolgens opgeborgen in de schatkamer van San Marco, zonder dat er specifiek belang aan werd gehecht. In de veertiende eeuw begon het voor de Venetianen betekenis te krijgen toen het werd ingelijst met Byzantijns email, dat was buitgemaakt uit de Pantokrator in Constantinopel. Op dat moment werd het mogelijk voor het eerst in een openbare processie gedragen, waarbij men de tussenkomst van de Maagd aanriep om de stad te bevrijden van de Zwarte Dood. In de zestiende eeuw kreeg de icoon een politieke rol als het palladium van Venetië, nadat het werd geïdentificeerd als het heilige beeld dat door verschillende Byzantijnse keizers tijdens veldslagen werd gedragen. In 1589 werd de icoon verplaatst naar de kleine kapel van Sint-Isidorus, waar het toegankelijk werd gemaakt voor het publiek. Vervolgens werd het geplaatst op het zijaltaar in de noordelijke dwarsarm. In 1645 kreeg het voor het eerst de naam Madonna Nicopeia (Nikopoios, brenger van de overwinning). Vrij vertaald uit: Wikipedia
John Wharlton Bunney ‘Interieur San Marco’ 1872 -1873 (Kapel van het Kruis)
De Schatkamer
In het zuidtransept is een klein deurtje dat leidt naar de schatkamer van de basiliek. De schatkamer bevat een grote hoeveelheid oorlogsbuit van na de Val van Constantinopel in 1204. Veel van de schatten zijn in tijden van crisis gesmolten. Ook is een groot deel na de val van de Republiek geplunderd en in de negentiende eeuw was de overheid regelmatig genoodzaakt juwelen te verkopen om aan geld te komen. Desondanks bevat deze schatkamer een van de meest belangrijke collecties Byzantijns goudsmeedwerk. Hier bevinden zich onder meer kostbare iconen, wierookvaten, reliekhouders en bokalen.(Wikipedia pictures and Wikipedia Treasury).
Icoon Archangel Michael 10e eeuw Inzoomen Gezicht Onderzijde
Guillaume Fichet geef Rhetorica aan Kardinal Bessarion
Biblioteca Nazionale Marciana
Op deze afbeelding is te zien hoe Guillaume Fichet, de rector van de Universiteit van Parijs (rechts), zijn Retoriek, gedrukt in Parijs in 1471, presenteert aan kardinaal Bessarion. Het presentatie-exemplaar van deze incunabel bevat prachtige boekverlichting. Venice, Biblioteca Nazionale Marciana, Membr. 53, fol. 1r.
