Palladio: Villa Capra “La Rotonda”
Op weg naar de Villa Capra “La Rotonda”
We gaan dan linksaf om langs de Villa Valmarana te lopen richting de Villa Capra “La Rotonda”.
Ingang van de Villa Capra ‘La Rotonda’ Inzoomen
Palladio schrijft over de Villa Capra La Rotonda en de loggia’s het volgende:
“Het is een prachtige plek en een van de lieflijkste en bekoorlijkste die men kan vinden, want het is op de top van een heuvel die men zonder moeite bereiken kan. Daaromheen liggen de prachtigste heuvels, die de indruk geven van een reusachtig theater …; omdat men aan alle vier de zijden een schitterend uitzicht heeft, zijn aan alle gevels loggia’s gebouwd.” Andrea Palladio 1570
De Villa Capra “La Rotonda” is tussen 1550 en 1552 gebouwd. Het ontwerp is van Palladio, maar Scamozzi heeft deze villa voltooid. Ter plekke volgt een korte toelichting, maar deze keer volgt met de kennis die jullie al hebben opgedaan een opdracht waarbij het belangrijk is zeer goed te kijken.
De vraag gaat over de volgende tekst die Kees Fens onder de kop ‘La Rotonda’ schreef:
Het volmaakte heeft iets onwerkelijks. Dat dat bestaat, is de reactie erop. En zo kan een kunstwerk buiten de orde van de kunst vallen. […] La Rotonda ligt in de hoogte. Er is uitzicht naar alle kanten. De ligging en die mogelijkheid tot uitzicht bracht Palladio op het geniale idee van het vierkante huis met aan de vier kanten gelijke gevels. […] Geen voor-, geen achter- en geen zijkant. Geen hiërarchie. Aan alle vier zijden dat is misschien het mooiste eraan het Ionische zuilenportiek.” Kees Fens, La Rotonda, Volkskrant 10 juli 1999
De Villa Capra “La Rotonda” Luchtfoto
Fens beschrijft de villa als het vierkante huis met aan de vier kanten gelijke gevels. Vergelijk dit met de plattegrond en de dwarsdoorsnede van de Rotonda. De vraag aan jullie luidt en dit is een typische vraag die vaak bij het eindexamen geschiedenis gesteld wordt: In hoeverre is de volstrekte symmetrie die Kees Fens veronderstelt -hij schrijft immers over aan de vier kanten gelijke gevels– juist? Zo’n vraag die met in hoeverre begint, houdt altijd een afweging in, dus enerzijds wel, want … anderzijds niet want …
Bij je onderzoek naar deze vraag moet je een paar stappen bij de beantwoording goed doordenken. Bekijk eerst de buitenkant goed ook van dichtbij en vervolgens de binnenkant. Ikzelf ben regelmatig van binnen, naar buiten en weer naar binnen gelopen. (Het interieur van de Villa Rotonda is tegenwoordig op vrijdag, zaterdag en zondag te bezichtigen; check wel de tijd op de officiële site wel naar beneden scrollen)
- Als je naar dit gebouw (plattegrond) kijkt wat houdt symmetrie dan precies in?
- Houdt symmetrie ook in dat alle vier gevels gelijk zijn?
- Zijn alle buitengevels volledig gelijk?
- Is het interieur achter de vier gevels volkomen identiek?
- Palladio bepaalt van elk vertrek of elke gang de verhoudingen breedte staat tot lengte staat tot hoogte (plafond) volgens vaste proporties.
- Is dit hier terug te vinden als je met je voeten de breedte gaat meten?
- Wat valt je op als je in de koepelzaal staat en de symmetrie in de ‘gangen’ aan alle zijden met elkaar vergelijkt? Welke verklaring is hiervoor te geven?
Als je het antwoord ontdekt hebt, kun je dan een verklaring geven voor de voor het oog goed verborgen ‘asymmetrie’? De Rotonda bevat als je het gebouw driedimensionaal voorstelt een merkwaardige ‘verborgen’ of beter gezegd loze ruimte, waar en waarom? De vraag is allesbehalve makkelijk het kostte mij in mei 1999 meer dan dertig minuten om het verborgen probleem in deze villa te ontdekken. Fens schrijft prachtig over de Rotonda, maar heeft toch niet echt goed gekeken. Trouwens deze 3d modelbouwers ook al niet.
Koepel
‘Het middelpunt van het interieur van La Rotonda is, geloof het of niet, een decoratieve luchtkanaal afdekking op de vloer, direct onder de beschilderde koepel. Het is hier, precies op deze plek, waar de gasten van La Rotonda werden ontvangen ontvangen.’ Bron: Tom Weber
Detail central hal Hal en gang
Het pad naar de Villa Valmarana ai Nani
We lopen terug richting Vicenza naar een andere villa waar werk van Tiepolo te bewonderen is.
