Palazzo Vecchio en Piazza della Signoria
Giuseppe Zocchi ‘Het Piazza della Signoria’ 18e eeuw
Piazza della Signoria Palazzo Vecchio
Zicht vanuit de Via dei Leoni op Palazzo Vecchio
Op het einde van de dertiende eeuw moest er een nog groter stadskasteel komen. In 1299 werd de eerste steen gelegd, enkele jaren nadat met de bouw van de Duomo begonnen was. Het werk aan de kathedraal werd stilgelegd en de bouwvakkers werden naar het Piazza della Signoria gedirigeerd. Wat belangrijk was in de ogen van het bestuur kreeg voorrang. Het nieuwe paleis is in een razend tempo gebouwd. Al na vijftien jaar was het voltooid. Als we Vasari mogen geloven, was de architect dezelfde die de muren van Florence en het eerste ontwerp voor de Duomo had gemaakt: Arnolfo di Cambio. Het paleis is in de loop van tijd nog flink uitgebreid richting de Via dei Leoni door architecten als Cronaco, Battista del Tasso en Ammanati.
De plattegrond volgde, zoals gebruikelijk in die tijd, de rooilijn van de straat. De fundamenten van de oude toren aan de westzijde zijn nog gebruikt voor de nieuwe campanile. Het paleis ziet eruit als een strak oprijzend blok met bifore ramen waarbij over de hele gevel rustica is gebruikt. Boven de eerste twee verdiepingen is een borstwering die uitsteekt boven het onderste grote blok. De nieuwe toren rijst harmonisch op uit de borstwering. Op de top van de toren is een klokkenstoel op zuilen gezet, die doet denken aan een baldakijn, maar dan wel een met een prachtige uitkijkpost met stevige borstweringen en kantelen. Van hieruit kon je een eventuele vijand van verre zien aankomen.
Het Palazzo della Signoria heeft alle kenmerken van de Florentijnse stadskastelen zoals:
1. Rustica alsof het ruwe stenen zijn waaruit een echte burcht is opgebouwd.
2. Een rechthoekige plattegrond met een binnenhof in het midden.
3. Een kordonlijst als scheiding tussen de verdiepingen.
4. Een sterk overkragende ballatoio (weergang) met kantelen.
5. Bifore vensters.
6. Een klokkentoren.
Oorspronkelijk was de hoofdingang aan de noordzijde te vinden, want hier alleen was in die tijd een plein. Vanuit de Via dei Cerchi liep je direct op de ingang toe. De ramen bij de entree zijn symmetrisch geplaatst en de deur zit precies in het midden.
De eerste bouwgrond komt van de familie Uberti. Zij waren aanhangers van de Ghibelijnen. Deze groep bestond uit de oude landadel die naar de stad was verhuisd, waarbij zij wel ter bescherming van hun familie een casa torre (woontoren zoals de Torre della Castagna) bouwden. Uit deze woontorens ontstonden later palazzi. De Ghibelijnen hebben in de strijd tegen de Guelfen in 1250 het onderspit gedolven. De Guelfen waren handelaren die veel in de stad investeerden. In 1268, na een verraderlijke opstand van de Ghibelijnen, werd het land van de Uberti’s geconfisqueerd en hun paleis in puin achtergelaten.
Natuurlijk werd de familie uit Florence verbannen. Het stuk grond van de familie Uberti werd bestraat en zo werd er een begin gemaakt met het huidige Piazza della Signoria.33 Stukje bij beetje werd steeds meer grond opgekocht, huizen werden afgebroken en er ontstond ook aan de westzijde een flink plein. Rond 1356 heeft het Piazza della Signoria in grote lijnen zijn huidige vorm gekregen. Aan de westzijde van het plein direct tegenover de huidige ingang stond een rij kleine huizen die er bepaald niet indrukwekkend uitzag. Er werd een muur vlak voor de deur van deze huizen gebouwd om het plein er ‘zo mooi mogelijk’ te laten uitzien.34 Bovendien werden de Via Cerchi en de Via dei Calzaiuoli verbreed. De nieuwe cardo liep van de Duomo naar het Palazzo della Signoria (Baldassare Lanci Via dei Calzaiuoli). Hiervoor moesten enkele huizen worden afgebroken. Dit alles om het zicht op het plein voor de wandelaar te verfraaien.
Natuurlijk moest de toren de grootste klok krijgen. Hiervoor werd de beste bronsgieter ingehuurd. Het was ene Lando di Pietro uit Siena. De klok werd de ‘leeuw’ genoemd. De leeuw was het symbool voor Florence en stond voor de trotse en onafhankelijke Republiek Florence. Sinds de dertiende eeuw werden er leeuwen in een kooi gehouden op kosten van de Commune; eerst in het Bigallo tegenover het Baptisterium en later bij het Palazzo della Signoria. Donatello hakte ook nog een leeuw, maar dan wel een van steen.
Giambologna ‘Cosimo I’ Andere zijde
Als Florence onder Cosimo I in 1530 een hertogdom wordt, wordt de ‘leeuw’ uit de klokkentoren gehaald. De grootste klok wordt demonstratief vernietigd zodat de inwoners direct wisten wie van nu af aan de baas was in de stad. De kooi met de leeuwen werd ook verwijderd naar het schijnt omdat Cosimo zich stoorde aan de stank van deze beesten. Bovendien gaf Cosimo Giambologna de opdracht om een ruiterstandbeeld van hem te maken. Zo’n beeld, van oudsher symbool van een heerser, werd demonstratief op het Piazza Vecchio geplaatst.
Het stadsbestuur had ook een plek nodig om belangrijke gebeurtenissen aan te kondigen of toespraken te houden. Hiervoor werd in 1323 aan de westzijde van het paleis een ringhiera aangelegd (F. Granacci, Portrait of a Man in Armour, detail National Gallery). Dit was een stenen verhoogd platform dat diende als een mooi katheder voor redenaars. In 1812 onder Napoleon is de ringhiera afgebroken.
Carlo Canella ‘Piazza Della Signoria en de Loggia dei Lanzi’ 1830
Al snel bleek deze stenen verhoging niet te bevallen. Ze boden geen bescherming tegen weer en wind en erger nog was dat elke spreker nietig leek tegen de enorme oprijzende wand van rustica. Het bestuur van de stad besloot om een beter alternatief te bouwen dit werd de overdekte Loggia dei Lanzi. De metselaars en bouwers van de Opera del Duomo hebben de galerij gebouwd.
Loggia dei Lanzi Zicht vanuit de Loggia Luchtfoto
