Het Forum als politiek centrum

Het politieke centrum in het noordwesten van het Forum Romanum

Gezicht vanaf de Palatijn en een luchtfoto          Panoramisch       Oostzijde

Forum Romanum Gezicht vanaf Palatijn
foto’s: Sarah Bell; panoramisch Bert Kaufmann en oost Darren Flinders

Dicht bij de Vulcanal lag de oudste plek waar de stamhoofden van de Sabijnen en de Romeinen vergaderden: het comitium. Later werd er de Curia gebouwd. De Curia grensde aan het comitium en is waarschijnlijk door de derde Etruskische koning, Tullus Hostilius, gebouwd. In het gebouw vergaderde de senaat en werden alle belangrijke beslissingen tijdens de Romeinse republiek genomen. De Curia van Hostilius, de eerste en de oudste brandde in 54 v. Chr. af en onder Julius Caesar werd er een nieuwe gebouwd de Curia Julius genaamd. De huidige Curia die er nog steeds staat, stamt uit de tijd van keizer Diocletianus (284- 305 na Chr.), de originele deuren hangen nu in het hoofdportaal van de San Giovanni in Laterano. Hier bij Le Plan de Rome zijn prachtige reconstructies en een video van de curia t.t.v. Julius te zien. Voor meer informatie over de Curia klik hier bij de site van Wiebe Koopmans.

Facade Curia Julia     Reconstructie facade     Wikipedia

Forum Romanum: Interieur  Curia Julia
foto facade: Jenssens

Interieur van de Senaat en een reconstructie    Detail    Reconstructie

photo detail: Radomil

De Rostra en de zijkant      Bovenaanzicht      Reconstructie tekening

Forum Romanum:  Rostra
foto’s: AncientDigitalMaps en zijkant Sebastià Giralt

“‘Wanneer ze het volk toespraken, bleef Tiberius Gracchus rustig op één plaats staan, maar Gaius was de eerste Romein die op het Sprekerspodium heen en weer liep en tijdens het spreken zijn toga van zijn schouder wierp […]. Bovendien intimideerde Gaius zijn gehoor met een spreekstijl die hartstochtelijk was op het pathetische af, maar hanteerde Tiberius een stijl die mild was en gericht op het wekken van mededogen. Tiberius’ woordkeuze was correct en goedverzorgd, die van Gaius meeslepend en briljant.’ (Plutarchus)
Bron en meer informatie over deze twee broers: Wikipedia

Pavel Svedomsky ‘Fulvia met het hoofd Cicero’ en een detail

Pavel Svedomsky ‘Fulvia met het hoofd Cicero’

Behalve de Gracchen hebben honderden anderen hier hun betogen afgestoken; hier werden gezantschappen ontvangen; hier werd in de winter van 43-42 de hoofden tentoongesteld van de slachtoffers van Marcus Antonius, Lepidus en Octavianus […] (Lendering)  Plutarchus beschreef de laatste momenten van Cicero: “Cicero hoorde [zijn achtervolgers] komen en gaf zijn dienaren opdracht de draagbaar (waarin hij vervoerd werd) neer te zetten waar zij stonden. Hij keek vastberaden naar zijn moordenaars. Hij was bedekt met stof; zijn haar was lang en warrig en zijn gezicht was pokdalig van zijn angsten – zodat de meeste omstanders hun gezicht bedekten terwijl Herennius hem doodde. Zijn keel werd doorgesneden toen hij zijn nek uit de draagbaar stak. Naar Antonius’ orders sneed Herennius zijn hoofd en handen af.” Hierop voegde Appianus deze woorden toe: “[…] de centurio trok zijn hoofd uit de draagstoel en sneed het van de romp; ook hakte hij de hand af waarmee Cicero zijn redevoeringen tegen Antonius als tiran had geschreven. Antonius was buiten zinnen van vreugde.”  (Wikipedia)
“Het hoofd en de hand van Cicero hingen lange tijd op het Forum aan de ramstevens (schepen) van het Sprekerspodium waar hij altijd tot het volk sprak. Er kwamen meer mensen daarop af dan er ooit naar hem waren komen luisteren.’ (Plutarchus Lendering) Antonius en zijn vrouw gebruikten eerst zijn lichaam als demonisch amusement. Fulvia (Antonius’ derde vrouw) zou naalden in Cicero’s tong gestoken hebben.” (Wikipedia)

Geciteerd uit: Jona Lendering, ‘Stad in marmer Gids voor het antieke Rome aan de hand van tijdgenoten’, Athenaeum- Polak&Van Gennep, Amsterdam 2002 pp. 155-156 en Wikipedia

Onder Julius Caesar werd de oude rostra aan de voet van de Capitolijn verplaatst naar het echte oude plein, het Forum Romanum, waardoor de rostra direct op de as tegenover de goddelijke tempel van Caesar kwam te liggen. Klik hier voor een goede plattegrond met de geschiedenis van het comitium en de senaat (bron: Wikipedia).

De overblijfselen van de Concordia tempel en een reconstructie

Forum Romanum: Overblijfselen Concordia tempel
foto: Cassius Ahenobarbus

In 367 v. Chr. werd de tempel van Concordia ingewijd. Oorspronkelijk hadden alleen de patriciërs (rijken) het recht om in de senaat gekozen te worden. Na een heftige strijd die bijna tweehonderd jaar duurde, kreeg het volk het recht om volkstribunen in de senaat te kiezen. Deze tribunen hadden het recht van veto, hiermee konden zij stemmingen lang blokkeren. Vijf jaar lang hadden de volkstribunen Licinius en Sextius het bestuur in Rome onmogelijk gemaakt door steeds gebruik te maken van het vetorecht. Hiermee wilden zij bereiken dat ook de volkstribunen gekozen konden worden tot consuls. Er waren twee consuls, één bestuurde het land en de ander was aanvoerder van het Romeinse leger. Na vijf jaar zwichtte de senaat en de tribunen kregen hun zin, de Licinische-Sextische wetten werden aangenomen. Ter herinnering aan de goede afloop is de Concordia opgericht.

Overblijfselen van deze twee tempels         Andere zijde
(links zuilen en deel entablement Saturnus tempel en rechts de zuilen Concordia)

Forum Romanum: Overblijfselen Saturnus tempel Concordia.

De overblijfselen van de Saturnus tempel

Forum Romanum: overblijfselen Saturnus tempel
foto: Carole Raddato

Vervolg Rome dag 3: Het Forum Romanum als religieus- en handelscentrum