Gozzoli en de Cappella dei Magi II
1.2. Ligging, functie, vorm en driedeling
Als je aan het einde van de trap komt en naar rechts loopt, kom je in de vertrekken van de capo familia. Piero de Medici was op dat moment het hoofd van de familie. Hij was degene, die de opdracht voor de frescocyclus had gegeven. Het kleinste van de twee vertrekken geeft toegang tot het portaal vóór de kapel (klik hier voor de plattegrond). In het portaal heeft Gozzoli het Lam Gods geschilderd. De kapel is in meerdere bronnen beschreven. De oudste bron is van de architect Antonio di Pietro Averlino, altijd Filarete genoemd. In boek vierentwintig van zijn,‘Trattato d’Architettura,’ (uit 1451-1464) wordt het paleis uitvoerig beschreven. In deze beschrijving is het volgende over de kapel te lezen: ‘en er is een passend schilderwerk van de hand van een goede Florentijnse schilder. Uit wat ik begreep is zijn naam Benozzo.’
Kapel van de Medici zicht op het koor Inzoomen
Rechts naast de kapel lag een suite en daarnaast de Camara Grande (zie de plattegrond van Gherardo Silvani uit 1650; de kapel ligt aan de onderzijde tussen A en E; links hiervan zijn de trap en de kamers van de capo familia). Het bezoek kon direct bij het voorportaal van de kapel komen, zonder door de vertrekken van de capo familia te hoeven lopen. Daarnaast kon het hoofd van de familie vanuit zijn Camara Grande ook direct bij zijn kapel komen. De kapel had dus een dubbele functie: privé en publiek. Belangrijke gasten werden in de kapel ontvangen. De kapel zelf bestaat uit een koor en een zitgedeelte met banken. Deze banken zijn in 1469 gemaakt en door Giuliano da Sangallo ontworpen.
De ruimte achter de twee deuren, rechts en links, leidt naar trappen, die als vluchtroutes gebruikt konden worden. Een vluchtroute naar buiten, maar ook naar een geheime ruimte boven in het paleis. In zijn,‘De re aedificatoria’, (1452 en uitgegeven in 1485; hier in een Engelse vertaling op internet te lezen ) beschrijft Alberti dat geheime ruimtes en vluchtwegen voor een paleis absoluut noodzakelijk zijn. Zeer waarschijnlijk beschrijft Alberti de vluchtroutes in het Palazzo van de Medici. Achter het rechter zijkamertje ligt nog een kleine sacristie (zie plattegrond tussen D en E).
Benozzo Gozzoli ‘Galeazzo Maria Sforza’ wand (oost)
Als Galeazzo Maria Sforza in april 1459 op bezoek komt, zijn het plafond en de vloer klaar, maar de fresco’s nog niet. Bij dit bezoek mochten gewone burgers de kapel bekijken en gezien het verslag van een anonieme dichter waren de bezoekers onder de indruk.
“En er is een rijk versierde kapel daar, geen gelijke in het universum, dat zo gedecoreerd is om God te aanbidden. En wie er ook goed naar kijkt, zal zeggen dat de schrijn toebehoort aan de levenschenkende heilige Drie-eenheid, want alles is prachtig en schitterend.” Geciteerd en vertaald uit: Acidini Luchinat, C. (edited), ‘The Chapel of the Magi Benozzo Gozzoli’s frescoes in the palazzo Medici-Riccardi Florence’, Thames and Hudson Ltd, London and Thames and Hudson, Inc., 500 fifth Avenue New York 1994 p. 10
Een gotisch reliekschrijn stond op het altaarblad. In deze reliekhouder (nu in het museum van de Opera dell’ Duomo) was het zogenaamde libretto (het kleine boek). De reliekschrijn had de vorm van een kleine triptiek die oorspronkelijk in bezit was geweest van de Franse koning. In het drieluik zaten vele heilige relieken waaronder de passiewerktuigen. In het drieluik zaten vele heilige relieken waaronder de passiewerktuigen.
Agnolo Bronzino ‘Piero de Medici’ 1550 -1570
De ruimte vóór het koor, het deel waar het altaar staat en het altaarstuk zijn drie werelden. De titel van Gentile Becchi (portret), de tutor van Lorenzo en Giuliano (zonen van Piero de Medici), bij een gedicht en het couplet zelf zijn een belangrijke sleutel voor het begrijpen van het altaarstuk en de frescocyclus.
Daarnaast verraadt het Lam Gods in het voorportaal boven de originele ingang de diepere betekenis van de fresco’s van Benozzo Gozzoli en het altaarstuk van Filippo Lippi.
