Forum Romanum in de keizertijd I
In ca. 48 v. Chr. krijgt Julius Caesar (hier is het woord keizer van afgeleid) de macht in handen. Hij werd in 44 v. Chr. in de senaat (Jean-Léon Gérôme) vermoord door drieëntwintig senatoren, elk van hen stak zijn dolk in het lichaam van Caesar. In de vijf jaar dat Caesar de baas was, heeft hij veel veranderd aan het Forum Romanum. Zie plattegrond (structuren van het Republikeinse Rome zijn in rood weergegeven, die van het keizerlijke Rome in het zwart)
De basiliek Aemilia werd gerestaureerd, de basiliek Sempronia werd herbouwd in een grote en nieuwe basiliek. Het oude senaatsgebouw, de Curia Hostilia, uit de republikeinse tijd werd herbouwd in de Curia Julia (de huidige Curia, is rond 300 na Chr. herbouwd onder Diocletianus). Wikipedia Curia Julia.
Curia Julia Andere zijde Herbouwd onder Diocletian reconstructie
Verder verplaatste Caesar de oude rostra. De nieuwe rostra werd precies op de as gezet voor een nieuwe tempel, de tempel van Divus Julius (vergoddelijkte Caesar, na zijn dood werd de mens Caesar een God).
De Rostra en zijkant Bovenzijde Reconstructie tekening
Op de plek waar Caesars lijk verbrand is, richtte Augustus – de eerste keizer en opvolger van Caesar- de goddelijke tempel Julius Caesar op. Voor het podium van de tempel werd een altaar geplaatst waar offers voor Caesar konden worden gebracht.
Deze verering van Caesar en van de latere keizers betekende het einde van het oude comitium, waar de stamhoofden eerst bijeenkwamen en waar later de senaat zijn belangrijke beslissingen nam.
Overblijfselen van de Divus Julius tempel
W.C Eckersberg ‘Via Sacra en de Antoninus en Faustina tempel’ 1814
Overblijfselen van de Augustus’ boog De locatie van de verloren boog
De tempel van Vespasianus en Titus
Overblijfselen tempel Vespasianus en Titus Reconstructie Detail
Latere keizers drukten ook hun stempel op het plein. Zo werd aan de voet van de Capitolijn naast de Concordia (reconstructie) rond 81 na Chr. de Vespasianus tempel ter ere van Vespasianus en zijn zoon Titus opgericht. In de tempel stonden op sokkels de beelden van de keizer en zijn zoon. Toen Vespasianus stierf, deed hij krampachtige pogingen om staand te sterven, zoals het een keizer betaamde. Vespasianus zou met de dood voor ogen nog spottend geroepen hebben: ‘O wat jammer ik geloof dat ik in een God verander.’ Van deze tempel zijn anno 2003 nog drie zuilen met een entablement overgebleven waarop onder meer schedels van ossen als kracht tegen ’t kwade zijn afgebeeld. Meer over de tempel van Vespasius bij Digitales Forum Romanum (Engels).
“Op de architraaf stond een dubbele inscriptie. Hoewel hier nog maar een paar letters van zichtbaar zijn is de gehele tekst bekend, omdat een monnik deze beschreef in de 8e eeuw, toen de tempel nog intact was. De bovenste regel beschreef de wijding aan Vespasianus, Titus werd hier echter niet vermeld. De onderste regel vermeldde restauraties door Septimius Severus en Caracalla aan het begin van de 3e eeuw.
Divo Vespasiano Augusto S[enatus] P[opulus] Q[ue] R[omanus]
Aan de vergoddelijkte Vespasianus Augustus, de Senaat en het volk van Rome.
Imp[eratores] Caess[ares] Severus et Antoninus Pii Felic[es] Augg[usti] restituer[unt]
De keizers Septimius Severus en Caracalla hebben dit gerestaureerd.” Bron: Wikipedia
De Antoninus en Faustina tempel
De Antoninus en Faustina tempel Facade Detail fries
W.C Eckersberg ‘Via Sacra en de Antoninus en Faustina tempel’ 1814
Aan de andere kant van het Forum is de Antoninus en Faustina tempel te vinden. Als de vrouw van Antoninus, Faustina, sterft, laat hij in 141 na Chr. een tempel bouwen, zodat zij, na een godin te zijn geworden [diva], kan worden vereerd. Omdat deze tempel in de 11e eeuw in een kerk veranderd werd, genaamd de San Lorenzo in Miranda, is het de best bewaarde tempel op het Forum Romanum gebleven. Later heeft deze tempel nog een barokke gevel gekregen.
Antoninus Faustina tempel Inzoomen Trappen en sculptuur
Piranesi ‘Tempel van Antonius en Faustina’ 1748-1778 geheel
Youtube The drawing of Piranesi people in front of the temple (3.26 minuten)
Originele deuren van de tempel De sleutels
Naast deze tempel annex kerk bevindt zich de zogenaamde tempel van Romulus. Waarschijnlijk is deze tempel uit de vroege 4e eeuw na Chr. ook een tempel die gewijd is aan een divus. Deze is niet gewijd aan de Romulus, maar volgens sommige archeologen aan de zoon van keizer Maxentius, genaamd Romulus. De tempel is in goede staat en heeft nog de originele deuren en sloten.
Romulus tempel Facade Reconstructie model Plattegrond tempel en kerk
C. W. Eckersberg ‘Cosmas and Damian church’ ca. 1814 MET voorstudie (scrollen)
E. Dupérac ‘Ruïnes van de tempels: Antoninus en Faustina en Romulus’ 1575
E. Dupérac Rijksmuseum Amsterdam Huidige situatie
Matthijs Bril ‘Ruins on the Roman Forum’ 1560 – 1610′ Rijksmuseum Amsterdam
Willem van Nieulandt (II) ‘Gezicht op het Forum Romanum’ 1594-1635 Rijksmuseum