De oorsprong van Rome en het oude Forum Romanum
De mythe en de stichting van Rome
La Lupa in Rome en Brussel Romulus en Remus
De stichter van Rome zou van Aeneas afstammen. Aeneas was uit Troje gevlucht en landde na veel omzwervingen in Italië. Een later familielid van Aeneas was Rhea Silvia. Zij kreeg een tweeling van de god Mars: Romulus en Remus. Deze tweeling werd door hun oom Amulius, broer van de vader van Rhea Silvia, in de Tiber gegooid en hun moeder Rhea werd gegeseld en vervolgens gedood. Het mandje met de tweeling baby’s landde bij een oever van de Tiber. De kinderen werden door een wolvin gevoed.
Groot geworden gingen zij terug naar de plek waar het mandje aangespoeld was nabij een heilige vijgenboom. Wie van de twee moest nu koning worden van deze streek en zijn naam geven aan de stad? Zij raadpleegden de Goden. Remus ging naar de Aventijn en Romulus naar de Palatijn. Hier trokken zij om hun standplaats een ring in het zand. Beiden keken naar de lucht boven hen wachtend op een teken van de goden. Remus zag zes gieren die binnen de kring rond de Palatijn doordrongen. Hij snelt naar beneden om dit heugelijke nieuws aan Romulus te vertellen, maar dan ziet hij dat er in de kring van Romulus maar liefst twaalf gieren vliegen. Er ontstond grote verwarring. Wat hebben de goden nu bedoeld? Wie was nu koning? Een felle woordenstrijd tussen de tweeling mondde uit in een gevecht. Er vloeide bloed en Remus werd gedood.as king? A heated discussion between the twins ended in blood. Remus was killed.
Volgens sommige schrijvers doodde Romulus Remus in zijn legerkamp. Zo werd Romulus de eerste koning en kreeg de nieuwe stad ook de naam van deze koning. De bevolking van de nieuwe stad nam nauwelijks toe. De Romeinen hadden te weinig vrouwen. Romulus verzon een list. Er werd een groot feest gehouden waarbij ook de naburige volkeren, de Sabijnen op de Capitolijn en de Esquilijn werden uitgenodigd. Onverwacht op een afgesproken teken, grepen Romeinen de jonge Sabijnse vrouwen. Zij werden binnen de stadspoort gesleurd en gedwongen te trouwen. Er dreigde oorlog. De jonge pas getrouwde vrouwen losten het conflict op door tussen de partijen te gaan staan: ‘stop met de oorlog, want hoe het ook afloopt wij zullen altijd verliezen. Als de Romeinen winnen, verliezen we onze vaders en broers, maar als de Sabijnen winnen verliezen we onze mannen.
The village on the Palatine Hill and the hut of Romulus
De eerste bewoners van Rome, de Latijnen, hebben op de Palatijn geleefd. Het was een herdersvolk. Door archeologisch onderzoek zijn nog enkele paalgaten gevonden van dit volk zodat de hutten waarin zij leefden gereconstrueerd konden worden. Hier een Nederlandse site van Wiebe Koopmans met goede teksten en afbeeldingen over het Forum Romanum en bij Wikipedia is ook de nodige informatie te vinden.
Volgens deze legende werd Rome in 753 v. Chr. gesticht. Dit tijdstip blijkt aardig te kloppen. Etrurië, ten noorden van Rome, begint zich sterk te ontwikkelen en Cumae, ten zuiden van Rome, wordt door de Grieken gesticht. Deze twee gebieden dreven handel met elkaar. De Etrusken handelden vooral in brons (in Etrurië werd koper en tin gedolven) dit werd verhandeld voor onder meer Grieks aardewerk. De Palatijn en de Capitolijn lagen precies op een belangrijk knooppunt van handelswegen van noord naar zuid. Via de Tiber kon je van zee tot aan het eiland in de Tiber met de boot komen, dicht bij de Palatijn en Capitolijn. Bovendien kruisten twee wegen van Etrurië naar Campanië de Tiber en wel precies bij een eiland in deze rivier. Deze plek was voor de karren met goederen makkelijk doorwaadbaar.
Etruskische koningen de baas in Rome van ca. 617-509 v. Chr.
Ingang van de Cloaca Maxima Uitgang in Tiber
C.W. Eckersberg 1814 National Gallery of Art
De eerste Etruskische koning, Tarquinius Priscus, die Rome geannexeerd had, heeft de Cloaca Maxima (grote riool) aangelegd. Voor meer informatie over deze riool klik hier bij Wikipedia of bij vroma.org en voor de loop van de cloaca maxima zie plattegrond. Hierdoor werd de drassige bodem van het gebied aan de voet van de Palatijn, de Capitolijn en de Esquilijn, drooggelegd
Tegelijkertijd werd de grond die als begraafplaats had gediend bestraat met kiezelstenen. Rond 575 v. Chr. worden er houten tempels op het oude forum gebouwd, die later vervangen worden door stenen en nog later, onder keizer Augustus, door marmeren gebouwen. Het Forum Romanum zal uitgroeien tot een belangrijk centrum van de politiek, religie, handel, rechtspraak, maar na 27 v. Chr. ook van de keizerlijke macht. Later zullen de keizers nog de keizerlijke forums aanleggen
Het oude Forum Romanum
Volgens de mythe is het Forum ontstaan in 753 v. Chr. Na de roof van de Sabijnse vrouwen sluiten Romulus en de leider van de Sabijnen, Titus Tatius, vrede op de plek van het Vulcanal of Volconal (zie plattegrond: Shrine of Vulcan). Dit was de heilige plek, met een altaar, gewijd aan de God van het vuur Vulcanus. Van dit oude heiligdom zijn slechts enkele fragmenten tufstenen overgebleven. Het eigenlijke Forum Romanum is vrij klein. De plattegrond van het oude Forum Romanum ten tijde van de Romeinse Republiek..
Naast het hierboven besproken altaar van Vulcanal, waren hier nog andere belangrijke dingen aanwezig zoals een open plek in het plaveisel. Op deze open plek stonden een vijgenboom, een olijfboom en een wijnrank -de traditionele Italiaanse landbouwgewassen – met in het midden een beeld van Marsyas. Dit beeld van de sater Marsyas, die dacht beter panfluit te spelen dan de god Apollo, was een waarschuwing tegen hoogmoed en gold tevens als symbool van de burgerlijke vrijheid.
Bovendien was er nog de vijver Lacus Curtius (zie plattegrond: curtian pond). Deze heilige plek was volgens de legende een diepe kloof in de grond. De ruiter Marcus Curtius sprong in volle uitrusting met zijn paard in de kloof, waardoor deze zich voor altijd sloot.
Tenslotte is er nog de Lapis Niger, maar hiervoor moet je wel een aantal treden afdalen om deze beroemde steen te bekijken. Hier is een graf geweest en volgens sommigen zelfs het graf van Romulus. De steen bevat een tekst in het oudste Latijn. Bij Wikipedia is meer te lezen over de Lapis Niger en het graf.