Tivoli Villa Hadrianus: Hof met Dorische zuilen, Quadriportico en Piazza d’Oro

foto: Daderot

De barrakken van ‘Vigili’

We lopen verder naar het westen en zien dan aan onze linkerhand eerst de barakken van de ‘Vigili’ (brandweerlieden). Ook deze ruimte die uit twee verdiepingen bestond, werd door het personeel gebruikt.

Exedra van de hal met Dorische zuilen

foto: Carole Raddato

Hal met Dorische zuilen

Iets verder is de hof van de Dorische zuilen te vinden. Het gebouw is een basiliek geweest waar Hadrianus recht sprak. De rechthoekige zaal mat 32 bij 23 meter. Het gebouw werd deels omgeven door een portico die door 36 pijlers gedragen werd. De kapitelen en basementen van deze pijlers zijn in de Dorische stijl gemaakt. Een deel van deze pijlers met de architraaf, fries en met het afsluitende tongewelf zijn nu nog te zien.

Het bijzondere aan de Dorische pijlers is dat deze volstrekt afwijken van de klassieke canon. De verjonging van de zuilen is veel sterker dan volgens de klassieke (vitruviaanse) regels is toegestaan.

foto’s: Camelia.boban en Dorische zuilen: Zanner

Hal met Dorische zuilen Youtube digitale reconstructie

foto: Carole Raddato

Vervolgens komen we bij het quadriportico met een visvijver en een cryptoporticus waar we natuurlijk ingaan. Als je goed kijkt zie je nogal wat graffiti waaronder een handtekening van de beroemde Giovanni Battista Piranese.

Quadriportico met visvijver

foto’s: Carole Raddato
foto’s : Carole Raddato en de luchtfoto: Roger Ulrich

Model Piazza d’Oro en video digitale reconstructie
Piazza d’Oro luchtfoto

We lopen door naar het meest westelijk gebouw dat opgegraven is: het Piazza d’Oro. Dit is in architectonisch opzicht een van de meest opvallendste en interessantste gebouwen. We lopen door naar het meest westelijk gebouw dat opgegraven is: het Piazza d’Oro. Dit is in architectonisch opzicht een van de meest opvallendste en interessantste gebouwen. Als je het dagprogramma VI volgt, waar de 17e eeuwse architect Borromini aan bod komt, moet je maar goed opletten hoe veel elementen van de hypethrale ruimte terugkeren bij Borromini. Het Piazza d’Oro ligt op de noordoost-zuidwest-as en heeft meerdere ingangen. De binnenplaats meet 46 bij 37 meter

Het Piazza d’Oro ligt op de noordoost-zuidwest-as en heeft meerdere ingangen. De binnenplaats meet 46 bij 37 meter.

De plattegrond van het Piazza d’Oro:
1. Ingang met een octagonaal ribgewelf 2. Dubbele colonnade van het peristilium 3. Axiale vijver 4. Binnenhof 5. Hypethrale ruimte met ingewikkeld gebogen lijnen 6. Nympheum in de vorm van een exedra.

Heel bijzonder is de hypethrale ruimte met het daarachter liggende nympheum in de vorm van een kwartcirkel. De hypethrale (Grieks: hypaithros= onder de vrije hemel) is een centraalbouw waar binnen een achthoek een kruisvormige plattegrond in is geschreven. De wanden van deze kruisvorm zijn afwisselend concaaf en convex. Daarnaast worden centrale en diagonale assen gebruikt. Dit soort plattegronden met zulke assen hebben grote invloed gehad op de barokarchitectuur. Kunstenaars uit de Barok zoals Cortona, Borromini en Bernini gebruikten ook vaak centrale plattegronden met concave en convexe muurvlakken.

Het ingangsgebouw tegenover de hypethrale ruimte is eveneens opmerkelijk. Ook hier een centrale plattegrond met gebogen wanden. De koepel bestaat uit een octagonaal ribgewelf. Het bijzondere is dat slechts acht pijlers dit gewelf dragen en net als bij het Pantheon zijn het ook hier acht pijlers die de koepels dragen.

Piazza d’Oro (Golden Hall), zuidzijde zuilengalerij octagonale vorm     Tekening
Video reconstructie

foto: Carole Raddato

Vervolg Tivoli Villa Hadrianus: Teatro Marittimo, Tempelterassen, Tholos en het Griekse theater